آخرین گزارش مرکز آمار ایران نشان می‌دهد که در نیمه نخست امسال نرخ رشد اقتصادی به ۴ درصد رسیده است. این مهم در شرایطی رخ داده که نرخ رشد بدون نفت ۲.۶ درصد بوده است. درواقع حدود یک سوم رشد اقتصادی نیمه اول سال ۱۴۰۳ به دلیل فروش نفت و گاز بوده که با روی کارآمدن ترامپ انتظار توقف آن می‌رود.
به نقل از مرکز آمار، آخرین نتایج
حساب‌های ملی فصلی نشان می‌دهد، تولید ناخالص داخلی به قیمت ثابت سال ۱۴۰۰
در نیمه نخست امسال به ۵۰۶۹ هزار میلیارد تومان با نفت و ۳۸۳۴ هزار میلیارد
تومان بدون محاسبه درآمدهای نفتی رسیده است. این در حالی است که در مدت
زمان مشابه در سال ۱۴۰۲ رشد با نفت ۴۸۷۲ هزار میلیارد تومان و بدون نفت
۳۷۴۰ هزار میلیارد تومان بوده است. این مهم از رشد ۴ درصدی رشد با نفت و
۲.۶ درصدی رشد بدون نفت در شش ماهه نخست سال ۱۴۰۳ است.
محاسبات صورت گرفته حاکی از آن است
که گروه کشاورزی ۲.۹ درصد، صنایع و معادن ۵.۳ درصد و خدمات ۲.۵ درصد رشد
کرده‌اند. بخش صنعت ۱.۳ درصد، معدن ۱.۵ درصد و استخراج نفت و گاز طبیعی ۸.۸
درصد رشد کرده‌اند.
از عوامل مهمی که زمینه ساز رشد
مثبت اقتصاد ایران در چند فصل اخیر شده نرخ رشد بالا استخراج نفت و گاز
طبیعی است. از ابتدای سال گذشته تاکنون کمترین رشد این بخش در نیمه نخست
امسال با ۸.۸ درصد حاصل شده است. تا پیش از آمار اخیر رشد این بخش در تمام
فصول و ماههای گذشته دو رقمی بوده است.
برخی از تحلیل گران معتقدند با روی
کار آمدن دونالد ترامپ در واشنگتن و اعمال دوباره سیاست فشار حداکثری این
بخش به شدت متاثر خواهد داشت. گزارشهای غیررسمی فروش نفت کشور را پس از
کنار رفتن ترامپ در حالی ۱.۵ میلیون بشکه در روز برآورد کرده‌اند که در سال
۹۹ فروش نفت کشور گاه تا روزی ۲۰۰ هزار بشکه هم کاهش می‌یافت.
روش دیگری که براساس آن به محاسبه
نرخ رشد تولید ناخالص داخلی دست می‌زنند، را روش هزینه یا روش مخارج
می‌گویند. در این روش تولید ناخالص داخلی از مجموع اجزا تقاضای نهایی حاصل
می‌شود. اجزا تقاضای نهایی به پنج سرفصل مصرف نهایی خصوصی، مصرف نهایی
دولت، تشکیل سرمایه ثابت ناخالص، خالص صادرات و تغییر در موجودی انبار و
اشتباهات آماری تفکیک می‌شود.
بررسی روند رشد اجزای تقاضای نهایی
در شش ماهه اول امسال نسبت به مدت مشابه در سال گذشته نشان می‌دهد هزینه
مصرف نهایی خصوصی معادل ۰.۷ درصد، هزینه مصرف نهایی دولت رشدی معادل ۴
درصد، تشکیل سرمایه ثابت ناخالص ۲.۳ درصد، صادرات کالا و خدمات ۵.۹ درصد و
واردات کالا و خدمات نیز معادل ۵.۴ درصد افزایش داشته‌اند.
نکته قابل توجه در این بخش کاهش
چشمگیر رشد تشکیل سرمایه ثابت ناخالص است. این بخش به خصوص پس از تحریم
دوباره امریکا در سال ۹۷ به شدت کاهش یافت به نحوی که گفته می‌شد روند
استهلاک سرمایه از آن پیشی گرفته است. حالا در گزارش اخیر مرکز آمار ایران
مشخص شده که نرخ تشکیل سرمایه ثابت ناخالص از ابتدای سال ۱۴۰۳ کمترین رشد
ممکن را داشته است. در حالی که در نیمه نخست پارسال این بخش رشد ۵ درصدی
داشته در نیمه نخست امسال این رشد به ۲.۳ درصد کاهش یافته است.
منبع خبر :
https://amar.org.ir/