«اختلالات روانی‌ای که برای ما ترسناک و غیر قابل‌ تصورند، برای برخی افراد، مانند پدیده‌ی روزمره‌ای هستند که باید با آن دست‌وپنجه نرم کنند.»

در حالی که تنها درصد کمی از افراد ناچارند تا پایان عمر با اختلالات روانی خود زندگی کنند، این حقیقت تلخ وجود دارد که ۴۵۰ میلیون نفر در سراسر جهان نیز از بیماری روانی رنج می‌برند. تنها در ایالات متحده، از هر چهار خانواده، یک خانواده تحت تأثیر این اختلالات قرار می‌گیرد. کارشناسان معتقدند که بیماری روانی، یک اپیدمی واقعی است و افراد مبتلا، به خدمات بهداشت روانی بهتر و بیشتری برای بهبودی و کنترل بیماری خود نیاز دارند.

همه ما نام برخی اختلالات روانی رایج‌تر مانند اختلال دوقطبی (bipolar disorder)، اختلال وسواس فکری-عملی (obsessive compulsive disorder یا اوسی‌دی)، اختلال اضطراب پس از سانحه و اختلال طیف اوتیسم را شنیده‌ایم؛ در حالی که ممکن است تمام بیماری‌های روانی برای مبتلایان آن ترسناک باشند، چند اختلال روان‌پریشی نادر در این میان وجود دارند که به مراتب وحشتناک‌تر هستند. چند نمونه از این اختلالات در ادامه به اختصار شرح داده شده‌اند.

سندرم آلیس در سرزمین عجایب

داستان «آلیس در سرزمین عجایب» یک ماجرای کاملاً فانتزی است اما یکی از تجربیات عجیب آلیس در این قصه، ویژگی‌هایی شبیه به یک اختلال روانی ترسناک را به تصویر می‌کشد. سندرم آلیس در سرزمین عجایب که به عنوان «سندرم تاد» نیز شناخته می‌شود، باعث می‌شود که محیط اطراف فرد، پریشان و مخدوش به نظر برسد، درست همانطور که در داستان، جثه آلیس، بزرگتر از خانه می‌شد، افراد مبتلا به سندرم آلیس در سرزمین عجایب، صداها را بلندتر یا ضعیف‌تر از حد واقعی آن می‌شنوند، اشیاء را بزرگ‌تر یا کوچک‌تر از اندازه حقیقی آن می‌بینند و حتی درک دقیق خود از زمان را از دست خواهند داد.

خوشبختانه این سندروم بسیار نادر است و در بیشتر موارد، افرادی را که دارای تومور مغزی یا سابقه سوءمصرف مواد مخدر هستند، تحت تأثیر قرار می‌دهد.

سندرم دست بیگانه (دست بی‌قرار)

هرچند که اغلب در داستان‌های ترسناک از این سندرم، برای آب و تاب دادن به موضوع یاد می‌شود اما سندرم دست بیگانه یک اختلال روانی حقیقی است و تنها به فیلم و داستان محدود می‌شود. مبتلایان به این اختلال روانی ترسناک و نادر، کنترل دست یا سایر اندام‌های خود را به طور کامل از دست می‌دهند. طی این اختلال، اندام غیر قابل کنترل، ذهن و اراده فرد را تحت سلطه می‌گیرد.

طبق گزارش‌ها مبتلایان، گاهی اندام بیگانه سعی در خفه‌کردن شخص یا اطرافیان او داشته است، در موارد دیگر گفته شده: این عضو بیگانه، لباس شخص را پاره کرده یا به طور غیر ارادی قسمتی از پوست را خارانده تا حدی که خراشیده و منجر به خونریزی شده است. سندرم دست بیگانه اغلب در بیماران مبتلا به آلزایمر یا در مواردی که در نتیجه‌ جراحی مغز، که دو نیمکره مغز از هم جدا شده‌اند، دیده شده است.

متأسفانه، هیچ درمانی برای سندرم دست بیگانه وجود ندارد و افرادی که دچار آن هستند، اغلب دستان خود را مشغول نگه می‌دارند یا از دست دیگر خود برای کنترل دست بیگانه کمک می‌گیرند.

آپوتمنوفیلیا

آپوتمنوفیلی که به نام‌های اختلال یکپارچگی بدن و اختلال هویت قطع عضو نیز شناخته می‌شود، یک اختلال عصبی است که با تمایل شدید به قطع‌کردن یا آسیب‌رساندن به قسمت‌های سالم بدن همراه است.

اطلاعات زیادی در مورد این بیماری روانی وحشتناک وجود ندارد اما به باور متخصصان، بروز این اختلال ناشی از آسیب به لوب جداری در سمت راست مغز است.

توهم کاپگراس

توهم کاپرا از نام جوزف کاپگراس، روانپزشک فرانسوی که مجذوب نظریه «همزادپنداری» شده بود، برگرفته شده است. این توهم یک اختلال روانی ناتوان‌کننده است که در آن فرد معتقد است که جای اطرافیانش با افراد فریبکار و متظاهری که قصد آسیب‌رساندن به وی را دارند، عوض شده است.

این مورد یکی از جذاب‌ترین اختلالات اضطرابی، برای مطالعه و بررسی، تا به امروز است. توهم کاپگراس نسبتاً نادر است و اغلب پس از ضربه به مغز یا در افرادی که دچار زوال عقل، اسکیزوفرنی، صرع یا اختلال اضطرابی هستند، دیده می‌شود.

سندرم پاریس

سندروم پاریس یک اختلال روانی موقتی و بسیار عجیب است که باعث می‌شود فرد هنگام بازدید از شهر پاریس کاملاً مجذوبِ دیدنی‌ها شود و اختیار خود را از دست بدهد!

به نظر می‌رسد این اختلال روانی در بین مسافران ژاپنی رایج‌تر است. از حدود شش میلیون بازدیدکننده ژاپنی که هر سال از پاریس دیدن می‌کنند، چیزی حدود ۱۲ نفر از آنها اضطراب شدید، زوال شخصیت، افکار و اندیشه‌های آزاردهنده، توهمات و هذیان‌های حاد را تجربه می‌کنند که از ویژگی‌های سندرم پاریس است.

منبع: ایسنا